Alkoholizm w Polsce

Alkoholizm to jedna z najczęstszych przyczyn złej kondycji naszego społeczeństwa. Według statystyk prowadzonych przez GUS do uzależnienia od alkoholu, czyli do alkoholizmu, przyznaje się w Polsce około 800 tysięcy osób. Przypuszcza się, że drugie tyle pije szkodliwie lub ryzykownie. Niestety nie każda osoba świadoma swojego uzależnienia szuka pomocy w leczeniu alkoholizmu.

Objawy alkoholizmu

Objawami, które sugerują wystąpienie alkoholizmu, są na przykład:

silna potrzeba picia alkoholu,
brak kontroli nad objętością spożywanego alkoholu,
brak kontroli nad rozpoczęciem i zakończeniem picia alkoholu,
zespół odstawienia alkoholu po zaprzestaniu picia (drżenia rąk, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, złe samopoczucie),
wzrost tolerancji alkoholu – potrzeba zwiększenia dawki alkoholu, aby uzyskać pożądany efekt (stan upojenia),
spożywanie alkoholu mimo świadomości jego szkodliwości dla swojego życia zdrowotnego, jak i społecznego.

Podział alkoholizmu

Już w XIX wieku podejmowano próby ustalenia typów alkoholizmu. Obecnie w zależności od ośrodka badającego alkoholizm oraz od potrzeb naukowych można wyróżnić pięć różnych podziałów alkoholizmu (Rodzaje alkoholizmu, Paweł Gosek, Medycyna po Dyplomie, luty 2013).

Dość praktycznym podziałem alkoholizmu jest kwalifikacja osób pijących na tych, co piją alkohol ryzykownie, szkodliwie oraz uzależnionych od alkoholu.

Szkodliwe picie alkoholu

Picie szkodliwe to takie, które powoduje szkody w organizmie (na przykład marskość wątroby czy depresję na tle picia alkoholu). Takie picie można zakwalifikować jako „przedwstęp” uzależnienia i jest ono poważnym sygnałem do rozpoczęcia leczenia alkoholizmu.

Ryzykowne picie alkoholu

Picie ryzykowne, które nie jest alkoholizmem, to takie, które do niego może doprowadzić i przyczynić się do problemów medycznych (marskość wątroby, zapalenie trzustki itp.) lub społecznych (problemy rodzinne, zawodowe, osobiste). Definiując picie ryzykowne (prowadzące do alkoholizmu) ilościowo, należy powiedzieć, że jest to wypicie dziennie przez kobiety 50 ml wódki lub dwóch lampek wina lub dwóch piw, a przez mężczyzn dwa razy więcej.

Problem alkoholowy w Polsce

Wśród wszystkich osób pijących alkohol (w Polsce może to być nawet 87% dorosłych; Polski Merkuriusz Lekarski; 2015) oprócz pijących ryzykownie, mamy osoby pijące szkodliwie i uzależnione od alkoholu, a także najpoważniejszą grupę – uzależnionych od alkoholu z powikłaniami psychicznymi. Jeżeli czujemy, że tracimy kontrolę nad spożywaniem alkoholu, powinniśmy jak najszybciej zasięgnąć pomocy specjalistów i podjąć się leczenia.

Leczenie alkoholizmu

Na każdym etapie picia alkoholu wskazana jest interwencja uświadamiająca. Pijący ryzykownie muszą wiedzieć o potencjalnych zagrożeniach związanych z alkoholem oraz że zachowanie, które reprezentują może być niejako „przedwstępem” do alkoholizmu.

Pijący szkodliwie muszą wiedzieć, że niektóre objawy somatyczne (na przykład ze strony przewodu pokarmowego) mogą wynikać z nadużywania alkoholu, a także, że taki styl życia prowadzi nieuchronnie do utrwalenia zmian w niektórych narządach (wątroba, trzustka, serce, komórki nerwowe). W takich sytuacjach konieczne jest rozpoczęcie leczenia alkoholizmu, zarówno farmakologiczne jak i, przede wszystkim, psychoterapeutyczne.

Etap uzależnienia od alkoholu to bezwzględna konieczność terapii – w szczególności psychoterapii. Jeżeli pojawiają się poważne objawy alkoholizmu (na przykład tak zwana padaczka alkoholowa, majaczenia poalkoholowe lub wręcz próby samobójcze po alkoholu), to należy koniecznie rozpocząć leczenie odwykowe alkoholizmu.

Fotografia: Maciej Uiński